Za produkcję potu odpowiadają gruczoły potowe, które rozmieszczone na ciele. Biorą udział w procesie termoregulacji i wspierają usuwanie toksyn z organizmu. Pocenie się jest naturalnym procesem, który chroni przed przegrzaniem. Dlatego za prawidłowe uznaje się wydzielanie potu w czasie wysiłku, podczas upałów lub wtedy, gdy wystąpi u nas gorączka. Dolegliwość ta może się nasilać w stresujących sytuacjach, gdy czujemy lęk lub nerwowość. Często jest wynikiem noszenia odzieży, która nie przepuszcza powietrza, czy braku należytej higieny. Za nadpotliwość może też odpowiadać otyłość lub niezbyt zdrowa dieta, która obfituje w żywność wysokoprzetworzoną, fast foody i słodycze. Zdarza się jednak, że nadmierne pocenie jest objawem poważniejszych schorzeń. Kiedy warto skonsultować z lekarzem? Jakim chorobom może towarzyszyć nadpotliwość? Odpowiadamy!

Objawy nadmiernej potliwości

Nadmierne pocenie może mieć charakter pierwotny lub wtórny. Nadpotliwość pierwotna zwykle ma uwarunkowania genetyczne i występuje bez konkretnej przyczyny chorobowej. Może być efektem stresu, zdenerwowania lub silnych emocji. Najczęściej wiąże się z poceniem miejscowym w okolicach pach, na dłoniach i stopach. Nadpotliwość wtórna występuje rzadziej i może występować na całym ciele (tzw. uogólniona potliwość). Jest ona związana ze współistnieniem innych chorób. Nadmierne pocenie się daje bardzo charakterystyczne objawy, których nie da się przeoczyć. Mówimy tutaj przede wszystkim o poceniu się bez konkretnej przyczyny, a więc w sytuacjach, gdy nie występują upały lub nie podejmowaliśmy wysiłku fizycznego. Mokre plamy na odzieży, nieprzyjemny zapach potu i konieczność częstej zmiany ubrań w ciągu dnia. Główne objawy nadmiernej potliwości obejmują też lepkie, wilgotne i mokre podeszwy stóp lub dłonie, co uniemożliwia nawet utrzymanie długopisu. Do tego zlewne poty całego ciała, zmiany w strukturze skóry i infekcje grzybicze. Poza tym nadmierna potliwość powoduje niepewność społeczną i dyskomfort.

O jakich chorobach może świadczyć nadmierne pocenie się?

leczenie-nadpotliwosci-pachNadmierne pocenie się w nietypowych sytuacjach zachęca do tego, by skonsultować się z lekarzem. Może bowiem świadczyć o rozwoju poważniejszych schorzeń, w tym na przykład o zaburzeniach tarczycy. Tarczyca to niewielki gruczoł, który znajduje się z przodu szyi, tuż pod krtanią. Odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie, ponieważ wytwarza niezbędne hormony do jego prawidłowego funkcjonowania. Tarczyca odpowiada za przemianę materii i wspiera pracę mięśni, czy układu nerwowego. Intensywne pocenie może być wynikiem nadczynności tarczycy lub niedoczynności. Nadczynność tarczycy to stan będący wynikiem nadmiernej produkcji hormonów tarczycy. Nadczynność tarczy przyspiesza metabolizm, powoduje uderzenia gorąca i wzmożoną potliwość, która dotyczy zwykle dłoni. Dolegliwość może narastać w ciągu dnia. Inne objawy choroby to utrata masy ciała, kołatanie serca, rozdrażnienie, czy nawet drżenie rąk. Z kolei niedoczynność tarczycy oznacza stan, w którym występuje niedobór hormonów produkowanych przez tarczycę. Niedoczynność tarczycy objawia się bólami mięśni, ogólnym osłabienie i zmęczeniem. Bardzo często do tego dochodzi spadek libido, obniżony nastrój, lęki i nadmierna potliwość. Poza tym nadmierne pocenie się może wynikać z działania hormonów i jest to szczególnie zauważalne na twarzy głowie. Przyczyną tego może być okres dojrzewania, menopauza lub silny stres.

Nie bez wpływu na nadmierną potliwość mają problemy emocjonalne i psychiczne, czy przewlekłe infekcje. Gruźlica i bruceloza są ich przykładek. To dość charakterystyczny symptom dla chorób nowotworowych układu chłonnego (m.in.białaczka, chłoniak, ziarnica), którym towarzyszy też brak apetytu, ogólne osłabienie i powiększenie węzłów chłonnych. Inną przyczyną zaburzeń potliwości mogą być choroby serca (przewlekła niewydolność serca, zawał serca), zaburzenia neurologiczne (np. choroba Parkinsona) lub cukrzycy. W tym ostatnim przypadku pocenie występuje przy nagłym spadku poziomu cukru.

Jakie badania zrobić przy nadmiernej potliwości?

Jeśli nadmierna potliwość pojawia się u nas jedynie w sytuacjach dużego stresu, lęku lub silnych emocji i dotyczy wybranych partii ciała, to nie potrzeba pilnej wizyty lekarskiej. Wystarczy lepiej dbać o swoją higienę, sięgać po ubrania z naturalnych surowców i wprowadzić techniki relaksacyjne, które złagodzą dolegliwość. Wsparciem mogą też być specjalistyczne kosmetyki, wprowadzenie zdrowej, zbilansowanej diety, czy różnego typu zabiegi na nadpotliwość. Jeśli jednak odczuwamy uogólnione pocenie się i zaobserwujemy u siebie niepokojące objawy (np. spadek masy ciała, osłabienie, powiększenie węzłów chłonnych, kołatania serca, drżenie rąk i inne), to nie powinniśmy czekać z wizytą u lekarza. Na podstawie wywiadu i badania fizykalnego lekarz zaleci wykonanie dodatkowych badań lub skieruje na konsultacje ze specjalistą (np. endokrynologiem, neurologiem lub kardiologiem). Z badań bardzo pomocna może okazać się morfologia krwi z rozmazem, TSH, glikemia, OB, czy parametry nerkowe i wątrobowe. W wielu przypadkach diagnostyka jest rozszerzana o badania obrazowe, a więc o USG brzucha, TK klatki piersiowej lub echo serca.